LOGO stok sisteminde maliyetlendirme sisteminin kurulması , uygun maliyet yönteminin seçilmesi son karlılık analizleri açısından son derece önemlidir. Ticari sistem parametreleri altındaki malzeme yönetimi parametreleri altında “maliyetlendirme türü” alanı ile maliyetlendirmedeki yöntemi belirliyoruz.
Stok maliyet türleri şu başlıkları taşır:
- Girişlerin Ortalaması
- Eldekilerin Ortalaması (yürüyen ağırlıklı ortalama)
- Dönemsel Ortalama
- FIFO
- LIFO
- Fiziksel Maliyet
Bu maliyet türleri üzerinden maliyetler hesaplanır, özet ve ayrıntılı maliyet analizi raporları alınır.
Girişlerin Ortalaması, yalnızca girişler dikkate alınarak yapılan stok değerleme yöntemidir. Çıkışlarla ilgili herhangi bir işlem yapılmaz.
Eldekilerin Ortalaması (yürüyen ağırlıklı ortalama) maliyet yönteminde girişler yanında çıkış hareketleri de dikkate alınarak maliyetlendirme yapılır. Her mal alış ve satış işleminde yeni bir ortalama maliyet hesaplanır.
Dönemsel Ortalama maliyet yönteminde girişlerin ortalamasına göre birim maliyet hesaplanır ve dönem içindeki bütün çıkışlar bu birim maliyete göre maliyetlendirilir. Dönemsel ortalamanın girişlerin ortalamasından farkı ise şudur. Girişlerin ortalamasında bütün çıkışların maliyeti aynı değildir ve her çıkış o ana kadar yapılan tüm girişler dikkate alınarak maliyetlendirilir.
FIFO Maliyet yöntemine göre üretime verilen veya satılan malların işletmenin ambarına önce giren mallar olduğu varsayılır. Bu durumda dönem sonu stokların son alınan mallardan oluşacağı kabul edilmektedir.
LIFO Maliyet yönteminde firmada kullanılan veya satılan malların son alınan mallar olduğu varsayılır. Bu durumda dönem sonu stokların ilk alınan mallardan oluşacağı kabul edilmektedir.
Fiziksel Maliyet yöntemi, firmaların stok kartlarını lot ya da seri numaralarına göre izlemeleri halinde kullanabilecekleri bir yöntemdir. Bu yönteme göre firmanın lot ya da seri numarasına göre izlenen stokları için birebir maliyet bulunur. İzleme yapılmayan stok kartları için ise FIFO yöntemine göre uygulama yapılır.
NEGATİF SEVİYE KONTROLLERİ:
Eğer LOGO’da ürünler negatif seviyeye düşüyorsa, maliyetlendirme sistemi arızaya uğrar ve maliyetlendirme çalıştırıldığında negatife düşen malzemeler için uyarı ekranı gelir. Negatife düşme durumu kaldırılmadığı sürece bu ürünler için maliyet “0” olarak hesaplanır. Bu kuralın istisnası “Girişlerin Ortalaması” ve “Dönemsel Ortalama” seçeneklerinde uygulanmaktadır. Bu yöntemler seçildiğinde malzemeler eksiye düşse de maliyet ataması yapılabilir.